In de zwangerschap zijn er meerdere onderzoeken die je kan laten uitvoeren. Hierover krijg je tijdens je intake informatie van ons.
Om je goed voor te bereiden op je intake of om de besproken informatie nogmaals door te nemen, hebben wij hieronder de verschillende soorten onderzoeken uitgelegd. Voor meer informatie en een keuzehulp verwijzen we naar de website PNS.
Bij de eerste of tweede afspraak bij Puur verloskundigen krijg je een bloedprikformulier mee. Er zijn een aantal controles die standaard bij alle vrouwen worden aangevraagd en indien nodig kan dit nog aangevuld worden met uitgebreider laboratorium onderzoek. Bepaalde infecties of antistoffen kunnen schadelijk zijn voor de baby. Door bloedonderzoek uit te voeren kunnen tijdig maatregelen getroffen worden. Wanneer de bloeduitslagen goed zijn, zijn er geen verdere maatregelen nodig.
Vervolg onderzoek
Bloedafname locaties:
Bij Puur verloskundigen worden je een aantal echo’s aangeboden die door je verzekering vergoed worden. Daarnaast worden er nog twee echo onderzoeken besproken die niet standaard zijn. Bij alle echo’s die aangeboden of besproken worden is het aan jou en je partner of je hiervan gebruik wilt maken.
Bij de intake zal er een eerste echo gemaakt worden. Bij deze echo kijken we naar de termijn van je zwangerschap, of het hartje klopt, of het een eenling of een meerling zwangerschap betreft en of de zwangerschap in je baarmoeder genesteld zit. Een uitgerekende datum kunnen wij pas geven als je 10-12 weken zwanger bent.
Bij een zwangerschapstermijn van 35-37 weken wordt een liggingsecho aangeboden waarbij we kijken of het hoofdje van de baby daadwerkelijk beneden ligt en of er nog voldoende vruchtwater aanwezig is.
Bij de intake kijken we naar indicaties voor andere echo-onderzoeken dan hierboven beschreven (naast de 20 weken echo en combinatietest). Dit wordt per zwangere besproken. In de zwangerschap kan altijd nog een medische reden ontstaan voor extra echo onderzoek. Dit zullen we dan ook op dat moment met jou en je partner bespreken.
De NIPT (Niet Invasieve Prenatale Test) is een test waarbij het bloed van de moeder wordt gebruikt om in het laboratorium te onderzoeken of er aanwijzingen zijn dat het ongeboren kind down-, edwards- of patausyndroom heeft.
Vanaf 1 april 2023 valt de NIPT onder het reguliere programma prenatale screening. Of je deelneemt aan de NIPT beslis je als ouders zelf.
Indien de NIPT gewenst is wordt er bloed afgenomen bij de zwangere vrouw. In het bloed van de zwangere zit ook een klein beetje erfelijk materiaal (DNA) van de placenta (moederkoek). Dit DNA is bijna altijd hetzelfde als dat van het kind. In het laboratorium wordt het bloed getest op downsyndroom (trisomie 21), Edwardssyndroom (trisomie 18) en Pateausyndroom (trisomie 13) bij het ongeboren kind.
NIPT kan vanaf een zwangerschapstermijn van 10 weken worden uitgevoerd.
Nevenbevindingen
Van alle 1.000 zwangeren die kiezen voor de NIPT, krijgen ongeveer 4 vrouwen te horen dat er een nevenbevinding is.
Overige informatie
Voor de meest complete en up to date informatie verwijzen wij naar naar de website PNS. In de folder informatie over de screening op down-, edwards-, en pateausyndroom van het RIVM is nog aanvullende informatie te lezen. Kijk hier voor de folder in andere talen. Er is ook een animatievideo over de NIPT beschikbaar.
Vanaf 1 september 2021 is het mogelijk om mee te doen aan de 13 weken echo. De 13 weken echo is een medisch onderzoek naar lichamelijke afwijkingen van de baby. Dit medisch onderzoek lijkt veel op de 20 weken echo. Bij zowel de 13 weken echo als de 20 weken echo bekijkt de echoscopist met een echo-apparaat of er lichamelijke afwijkingen zichtbaar zijn. Doordat de baby rond 13 weken kleiner en minder ver ontwikkeld is dan bij de 20 wekenecho, zijn veel afwijkingen nog niet te zien. Sommige, vaak ernstige afwijkingen kunnen wel zichtbaar zijn. Op de website van PNS is meer informatie te vinden over lichamelijke afwijkingen die gezien kunnen worden. De echoscopist kan niet alles zien. Als zij geen afwijkingen ziet, is dit geen garantie dat het kind gezond is. In sommige gevallen is niet alles direct zichtbaar. Dit komt bij de 13 weken echo vaker voor dan bij de 20 weken echo. Het verrichten van een vaginale echo kan door de echoscopiste voorgesteld worden. Je mag van dit voorstel gebruik van maken, maar bent hiertoe niet verplicht.
WANNEER
De 13 weken echo kan verricht worden bij 12+3 tot en met 14+3 weken zwangerschap. Het onderzoek duurt ongeveer 30 minuten.
UITSLAG
Je krijgt de uitslag van de echo direct na de echo van de echoscopist. Bij 95 van de 100 zwangerschappen ziet de echoscopist geen aanwijzing voor een afwijking. Vervolgonderzoek is dan niet nodig. Indien er een vermoeden op een afwijking is, is vervolg onderzoek mogelijk. Lees meer over de opties van vervolgonderzoeken op de website van pns.
IMITAS STUDIE
Je kunt alleen kiezen voor de 13 weken echo als je ook meedoet aan de wetenschappelijke IMITAS studie. Lees hier meer informatie over deze wetenschappelijke studie.
KOSTEN 13 WEKEN ECHO
Voor het (counselings)gesprek over de 13 weken echo en de echo zelf hoeft u niet te betalen.
ZELF KIEZEN
Je kan ervoor kiezen om de 13 weken echo te laten uitvoeren. Het is dus geen verplichting.
Je bepaalt zelf of je de onderzoeken wilt en of je bij een ongunstige uitslag nog vervolgonderzoek wilt laten doen. Je kunt op elk moment stoppen met vervolg onderzoeken.
OVERIGE INFORMATIE
Meer informatie is te vinden op de website van PNS. Er is ook een animatievideo over de 13 en 20 weken echo beschikbaar.
Deze echo wordt ook wel SEO (structureel echoscopisch onderzoek) genoemd. Met deze echo wordt onderzoek gedaan naar de groei en ontwikkeling (o.a. van de organen) van je kind. Daarbij kunnen ook ernstige lichamelijk afwijkingen gezien worden zoals een open rug, waterhoofd, hartafwijking, afwezigheid of afwijking van de nieren. Met de 20 weken echo kan veel gezien worden, maar niet alles. Je krijgt dus geen garantie op een gezond kind.
Je kunt er bij de SEO voor kiezen om het geslacht (als het kindje het toelaat) te willen weten of juist niet. Dit is echter niet het doel van de echo en heeft dan ook geen prioriteit. Geslachtsbepaling geeft ook geen 100% zekerheid.
De beste periode voor de echo is tussen 19 en 20 weken, maar kan van 18 tot 21 weken worden uitgevoerd. Het onderzoek duurt ongeveer 30-45 minuten. Je krijgt de uitslag van de echo direct na de echo van de echoscopist. In sommige gevallen is niet alles direct zichtbaar door de ligging van het kind. In dat geval wordt er aan je gevraagd nog een keer terug te komen. Soms wordt er een afwijkend beeld, zoals een verwijd nierbekken gezien, waarbij niet direct vervolg onderzoek nodig is. Het advies kan dan zijn om bij een later termijn (bijvoorbeeld bij 30-32 weken) vervolgonderzoek te laten verrichten.
VERVOLG ONDERZOEK
Indien bij de 20 weken echo iets afwijkends gezien wordt, zijn de gevolgen voor het kind niet altijd (direct) duidelijk. In de meeste gevallen zal vervolgonderzoek aangeboden worden. Je bepaald zelf of je hiervan gebruik wilt maken of niet. Indien gewenst wordt je verwezen naar een gespecialiseerd ziekenhuis waar nogmaals uitgebreid echoscopisch onderzoek, een GUO (geavanceerd ultra geluidsonderzoek) verricht zal worden. Het kan zijn dat een vruchtwaterpunctie of bloedonderzoek nodig is om meer uitsluitsel te geven.
Uit het vervolg onderzoek kan naar voren komen dat er niets aan de hand is met je kind. De verwijzing voor de GUO kan echter ook bevestigend werken; je bent dan in verwachting van een kind met een aandoening. Er wordt dan vaak een gesprek gepland met meerdere specialisten om de uitkomsten te bespreken. Het advies en de uitleg die je zal krijgen is per aandoening verschillend. Dit kan onder andere een advies zijn over de locatie voor de bevalling of de gespecialiseerde opvang van de baby direct na de bevalling. Sommige afwijkingen hebben grote gevolgen voor het kind, voor jou en je partner. Je hebt dan soms de keuze om de zwangerschap uit te dragen of te laten beëindigen. Het beëindigen van een zwangerschap mag in Nederland bij wet tot 24 weken.
KOSTEN
Het (counselings)gesprek over de 20 weken echo en de echo zelf worden vergoed uit de basiszorgverzekering. Bij een GUO indicatie, dit kan op voorhand zijn door een medische indicatie of nav de 20 weken echo, wordt dit vergoed door je zorgverzekeraar. In afgelopen jaren is over de vergoeding van het GUO onduidelijkheid geweest. Duidelijk is nu dat deze NIET ten laste komt van het verplicht eigen risico!
ZELF KIEZEN
Je kan ervoor kiezen om de 20 weken echo te laten uitvoeren. Het is dus geen verplichting.
Je bepaalt zelf of je de onderzoeken wilt en of je bij een ongunstige uitslag nog vervolgonderzoek wilt laten doen. Je kunt op elk moment stoppen met het onderzoek.
OVERIGE INFORMATIE
Voor uitgebreide en up to date informatie over de 20 weken echo verwijzen we je naar de folder informatie over de 20 wekenecho en de website PNS. Er is ook een animatievideo beschikbaar over de 13 en 20 weken echo.
Met de vlokkentest kunnen afwijkingen van de chromosomen, en op indicatie, veranderingen in het DNA (erfelijk materiaal) worden opgespoord. Bij een vlokkentest wordt een stukje weefsel van de moederkoek (placenta) weggenomen en onderzocht. Dit weefsel bevat dezelfde cellen als de baby. De chromosomenstructuur van de cellen wordt onderzocht.
De vlokkentest kan verricht worden vanaf een zwangerschapstermijn van 11 weken. Hij kan op twee manieren worden verricht
Via de vagina: Met een dun tangetje wordt via de baarmoedermond wordt een klein stukje placenta weggenomen. Het inbrengen en afnemen van weefsel gebeurt altijd met behulp van echobeelden. Het tangetje blijft buiten de vruchtzak, het kan de baby niet beschadigen. Dit onderzoek kan een menstruatieachtig of onaangenaam wee gevoel geven dat na afloop snel verdwijnt. Bijna nooit wordt echt pijn gevoeld. In totaal duurt het onderzoek 10-15 minuten. Na het onderzoek hebben veel vrouwen bloedverlies. Het bloedverlies komt vrijwel altijd van de baarmoedermond.
Via je buikwand: Met een naald, die door de onderbuik in de baarmoeder terecht komt, worden wat kleine weefselstukjes uit de placenta gezogen. Dit aanprikken en opzuigen duurt meestal maximaal een minuut. Dit onderzoek kan wel pijnklachten geven. Je kan na het onderzoek nog 1 á 2 dagen wat last houden van je buik.
Mislukken van de test
Bij beide manieren kan het zijn dat de test mislukt. Er kan dan niet voldoende weefsel worden afgenomen. Indien dit het geval is kan er later in de zwangerschap nog een vruchtwaterpunctie verricht worden
Voor wie is deze test bedoeld
De vlokkentest wordt niet aan iedereen aangeboden. Wie wel voor deze test in aanmerking komen:
Het risico van de test
Er is na het onderzoek een kleine kans op een miskraam. Bij de vlokkentest bestaat er een extra risico van ongeveer 0,5% (dus bovenop het risico op een miskraam die voor iedereen geldt).
De uitslag
De uitslag wordt telefonisch meegedeeld. Bij een vlokkentest verrichten ze in de meeste gevallen een sneltest (QF-PCR): De uitslag van deze sneltest duurt 2-5 werkdagen. Indien er een indicatie is voor uitgebreider onderzoek en er gebruik gemaakt is van de kweekmethode duurt de uitslag in het algemeen 2 weken. Bij een DNA-onderzoek duurt de uitslag 2 tot 5 weken. Voor deze laatste twee uitgebreidere onderzoeken komt echter niet iedereen in aanmerking die voor een vlokkentest gaat.
De kosten
Indien je in aanmerking komt voor de vlokkentest wordt deze vergoed door de zorgverzekeraar. Het kan, afhankelijk van je verzekeraar/polis, wel invloed hebben op je eigen risico. Als je hier meer over wilt weten adviseren wij contact op te nemen met je zorgverzekeraar.
Overige informatie
Voor verdere informatie verwijzen we je naar deze folder. De meest up to date informatie is te vinden op de website PNS.
De vruchtwaterpunctie wordt verricht vanaf een zwangerschapstermijn van 16 weken. Met dit onderzoek kunnen meerdere afwijkingen worden aangetoond;
Bij het onderzoek wordt, m.b.v. een dunne naald door de buikwand, wat vruchtwater uit de vruchtzak opgezogen. Dit opzuigen gebeurt altijd met behulp van echobeelden. Het prikken door de buikwand geeft een kort stekend gevoel. Dit verdwijnt meestal als de naald is ingebracht. Het opzuigen van voldoende vruchtwater duurt ongeveer 20-30 seconde. Een trekkend of menstruatieachtig gevoel kan enkele uren tot een paar dagen (1 a 2 dagen) na het onderzoek aanwezig zijn.
Mislukken van de test
Het kan voorkomen dat er niet in één keer voldoende vruchtwater afgenomen is. Afhankelijk van de omstandigheden wordt er direct opnieuw geprikt óf wordt er gekozen om pas na een week opnieuw te prikken.
Voor wie is deze test bedoeld
De vruchtwaterpunctie wordt niet aan iedereen aangeboden. Wie wel voor deze test in aanmerking komen:
Het risico van de test
Er is na het onderzoek een kleine kans op een miskraam. Bij de vruchtwaterpunctie bestaat er een extra risico van ongeveer 0,3% (dus bovenop het risico op een miskraam die voor iedereen geldt).
De uitslag
De uitslag wordt telefonisch meegedeeld. Bij een vruchtwaterpunctie verrichten ze in de meeste gevallen een sneltest (QF-PCR): De uitslag van deze sneltest duurt 2-5 werkdagen. Indien er een indicatie is voor uitgebreider onderzoek en er gebruik gemaakt is van de kweekmethode duurt de uitslag in het algemeen 2 weken. Bij een DNA-onderzoek duurt de uitslag 2 tot 5 weken. Voor deze laatste twee uitgebreidere onderzoeken komt echter niet iedereen in aanmerking die voor een vruchtwaterpunctie gaat.
De kosten
Indien je in aanmerking komt voor de vruchtwaterpunctie wordt deze vergoed door de zorgverzekeraar. Het kan, afhankelijk van je verzekeraar/polis, wel invloed hebben op je eigen risico. Als je hier meer over wilt weten adviseren wij contact op te nemen met je zorgverzekeraar.
Overige informatie
Voor verdere informatie verwijzen we je naar deze folder. De meest up to date informatie is te lezen op de website PNS.